اسلامپ بتن

اسلامپ بتن Concrete slump یا مخروط اسلامپ برعکس، یک آزمون بسیارراحت می باشد که نیازمند تجهیزات و ابزار آلات پیشرفته نیست. بلکه با به کارگیری لوازم ساده قابل انجام و تعیین است. آزمون تعیین اسلامپ بتن راهکاری در راستای سنجش درجه روانی ملات و شل و سفت بودن آن می باشد. این آزمون برای ارزیابی میزان آب مناسب که باید به اجزاء بتن اضافه شود انجام می گردد. همچنین از آن دسته ارزیابی هایی است که بر روی ملات تازه و تر انجام می گردد.

بر اساس تعریف ارائه شده از( ACI)انستیتوی بتن آمریکا، روان بودن ملات های سیمانی یعنی ملات تازه یا بتن تازه ترکیب شده قابلیت جریان یافتن را داشته باشد. در واقع این آزمون کارایی را مورد ارزیابی قرار نمی دهد و تنها با روانی بهینه سروکار دارد.

 اسلامپ بتن یعنی چه؟

اسلامپ بتن یا تست روانی ملات یکی از مهمترین آزمایشات در رابطه با نسبت اختلاط آب و سیمان می باشد. از دیگر آزمون های دیگر در رابطه با اسلامپ علاوه بر سنجش روانی ملات می توان درصد حباب زایی موجود در ملات و درجه حرارت ملات را نام  برد. ملات استفاده شده برای این آزمایش ترکیبی است از اختلاط سنگدانه ها، سیمان، آب و افزودنی های دیگر.

یکی از اهداف مهم در راستای تعین اسلامپ بتن برای مهار سریع و غیر مستقیم درصدهای اختلاط آب و سیمان برای ملات هایی می باشد که اسلامپ آنها در زمان اجرای طرح مخلوط شده است. هدف دیگر از سنجش اسلامپ فقط برای تشخیص بهینه بودن آن برای انتقال و جابه جایی، ملات ریزی وغلظت مناسب با ابزار مختلف پمپ، لوله ترمی، ناو و غیره می باشد. همچنین تناسب بهینه بتن با نوع قطعه، چگونگی آرماتورها و ابزار و تجهیزات تراکمی را نشان می دهد. یکی دیگر از اهداف ارزیابی اسلامپ تطبیق نتایج برای مشخص کردن همگن بودن و یکپارچگی ملات می باشد.

این آزمایش علاوه بر سهولت اجرا، از نظر اقتصادی نیز هزینه آنچنانی ندارد و بسیار مقرون به صرفه می باشد. همچنین نتایج آن نیز بسیار سریع در دسترس قرار می گیرد. بنابراین از سال ۱۹۲۲ میلادی که انجام این آزمایش آغاز شد تا امروز این تست به عنوان یکی از پر استفاده ترین و رایج ترین آزمون ها در رابطه با تعیین کارایی و روانی ملات می باشد.

 آزمایش اسلامپ بتن چیست و مراحل آن به چه صورت است؟

برای انجام این آزمون نیازمند یک سری ابزار و وسایل هستیم که عبارتند از؛

دستگاه نمونه گیری اسلامپ : در این راستا به یک سینی از جنس فلز در اندازه های (۴۰*۴۰) یا ( ۵۰*۵۰) نیاز می باشد که در این سینی شرایط برای جاگذاری پایه میلگرد مهیا است.

یک مخروط از جنس فلز که ارتفاع آن ۳۰ cm، شعاع قائده بزرگتر آن ۱۵cm ، شعاع قائده ای که در راس قرار دارد ۵ cm می باشد. در دو سمت این ظرف مخروط مانند، دو دستگیره قرار داده شده است.

آرماتوری که تحت عنوان پایه اندازه گیری بلندی ملات استفاده می شود تقریبا به ارتفاع ۳۵ cm  می باشد. در یک سر این میلگرد خط کشی به پهنای ۵cm  تعبیه شده است؛ به گونه ای که پس از گذاشتن این آرماتوردرمکان تعبیه شده، برای آن در سینی فلزی حد فاصل بین سینی تا زیر خط کش ۳۰ cm  می باشد. این ارتفاع در حقیقت با ارتفاع مخروط برابر است.

یک آرماتور ساده به بلندی ۴۰cm  تا۵۰ cm   در راستای فشرده نمودن ملات سیمانی درون مخروط استفاده می گردد.

یک متر کوچک برای اندازه گیری ارتفاع

روش آزمایش اسلامپ بتن

به عنوان نمونه در ملات ریزی های مربوط به پی ساختمان باید در قبال هر ۵۰ تا ۱۰۰ متر مکعب ملات مجموعه ای از نمونه گیری ها انجام شود. در رابطه با ملات ریزی ستون ها باید بر اساس هر ۵۰ متر مکعب ملات ریزی یک نمونه انجام گیرد. همچنین در مورد ملات ریزی دال ها باید در قبال هر ۳۰ متر مکعب ملات ریزی یک نمونه  گیری از ملات مورد استفاده انجام شود. مشخص نمودن زمان و مکان نمونه گیری از ملات با در نظر گرفتن مکان ملات ریزی و اهمیت آن و همچنین توجه به خصوصیات ظاهری بتن باید بر اساس نظر و رای متخصصان پروژه باشد.

آن حجم ازملاتی را که به عنوان نمونه از حجم کلی بتن در پای کار جدا کرده ایم، باید برای آزمایش اسلامپ آماده نمائیم. دراین راستا و برای رسیدن به اهداف در نظر گرفته شده ابتدا باید مخروط اسلامپ را در سینی در نظر گرفته شده و مکان تعبیه شده برای آن قرار دهیم. با استفاده از یک بیلچه دستی که پهنای آن از ۱۰ cm کمتر باشد از مکان قائده بالایی ملات را به درون ظرف مخروط مانند میریزیم. برای پر کردن ظرف باید در سه مرحله اقدام نمائیم. به این صورت که در هر مرحله یک سوم از اندازه ظرف را پر کرده و با بهره گیری از میله مخصوص اقدام به فشرده سازی و ویبره ملات می نمائیم.

دفعات تکرار عملیات

برای فشرده نمودن ملات در هرمرحله باید ۲۵ دفعه میله مورد نظر را به درون ملات فرو ببریم. این عملیات باید به صورت چرخشی و دایره وار از بیرونی ترین قسمت تا هسته ادامه داشته باشد. در گام اول که میله به داخل ملات فرو می رود باید اندازه واردشدن میله به ملات با اندازه و عمق ملات تا سطوح کفی برابر باشد. اما در دو مرحله پایانی در راستای دست یابی به قدرت چسبندگی و پیوستگی میان دو لایه ۳ تا ۵ سانتی متر ازمیله مورد نظر را به درون بخش زیرین وارد کرده و سپس شروع به وارد نمودن ضربات مورد نظر می کنیم.

پس از خاتمه دادن به سه مرحله بالا و پر نمودن ظرف از ملات و متراکم ساختن آن با استفاده از یک ابزار فلزی و خط کش مانند سطح سیمانی را صاف می کنیم به گونه ای که ملات با لبه قاعده بالایی در یک سطح باشند. سپس چفت و بست و گیره های مخروط به سینی را باز می کنیم و دودستگیره کناری را گرفته و با روالی آهسته و دور از هر نوع شتاب زدگی و سرعت ظرف مخروطی را از روی بتن بالا می کشیم.

در اثر تماس و چسبندگی میان ملات و سطوح داخلی ظرف مخروط ممکن است در زمان بالا کشیدن به چسبیدن به ملات وسر خوردن روی آن گرایش داشته باشد. بعد ار جدانمودن مخروط ملات تا اندازه ای افت خواهد داشت. ستون میله ای که خط کشی به سر آن وصل است را بر روی ملات جانمایی کرده تا ارتفاع دقیق آن را با استفاده از متر کوچکی که داریم از بالای ملات تا تقطه پائینی زیر خط کش اندازه بگیریم. عددی را که به این صورت به دست آورده ایم عدد اسلامپ می باشد.

نکته مهم : در صورت ریزش نمودن ملات اگر این ریزش به صورت مورب باشد، در راستای اندازه گیری ارتفاع ملات حد وسط بالاترین و پائینترین قسمت از سطح ملات اندازه گیری می شود. مهم ترین عامل در روان بودن ملات( اسلامپ پائین و کم) یا سفت بودن آن( اسلامپ بالا)  آب می باشد.

نکات مهم در اسلامپ مناسب بتن

برای انجام ملات ریزی در نقاطی که فشردگی میلگردها زیاد است ( به عنوان نمونه در پایه پل های عظیم و ستون هایی با فشردگی میلگرد بالا و شکل های هندسی مخصوص) و یا امکان فشرده سازی و متراکم نمودن بتن غیرممکن است ( ملات ریزی شمعها) باید از ملات هایی با درجه روانی بالا استفاده کرد. اما آنچه که اهمیت دارد، این مسئله می باشد که به کاربردن درصد آب زیاد درنسبت آب به سیمان را بالا برده و در نتیجه توان مقاومتی بتن کاهش چشمگیری خواهد یافت.

تخلخل بیش از اندازه سطوح سیمانی خود یکی از دلایل افت مقاومت فشاری خواهد بود. امروزه در شرایطی که نیاز به استفاده از ملات روان با اسلامپ پائین وجود دارد، می توان از افزودنی های بتن به قابلیت روان کنندگی بهره گرفت که علاوه بر رسیدن به روانی مورد نظر مقاومت بتن تعییر نخواهد کرد. آنچه که در نتیجه آزمایشات و بررسی های انجام شده به دست آمده است، نشان می دهد بتن های تولید شده در مناسب ترین و بهترین حالت اسلامپ ۴ یا ۵ را دارند. در این شرایط ملات مورد نظر هم توان فشردگی و ویبره خوری خوبی دارد و هم پروسه خشک شدن و کسب توان مقاومتی آن ایده آل و بهینه خواهد بود.

اما اگر عدد به دست آمده برای اسلامپ تا ۸ یا ۹ بالا بیاید اگر مصالح سنگ دانه ایی از ارزش سیمانی و ماسه ای خوبی برخوردار باشد، مشکل خاصی پیش نخواهد آمد. در راستای ملات ریزی برای شمع های عمیق از ملاتی با عدد ۱۵ استفاده می کنند. در صورتی که عدد اسلامپ بین ۱۷ تا ۱۸ باشد زمانیکه ظرف مخروطی برداشته می شود ملات مخروط شده وا برود در این حالت با اسلامپ ریزشی مواجه هستیم.

الزامات قابل توجه در زمان نمونه برداری ملات

• در زمان نمونه گیری از ملات سیمانی تازه در راستای انجام آزمون اسلامپ باید نکات زیر رعایت شود.
• نمونه گرفته شده از ملات باید قبل از انجام تست روی سطح غیر قابل نفوذ در برابر آب دوباره ترکیب شود.
• اندازه و جرم نمونه سیمانی باید در کمترین حالت خود پنج برابر مقدار مورد نیاز برای انجام تست باشد.
• در هر شرایطی حداقل حجم نمونه ۲۵ لیتر یا تقریبا نصف یک فرغون می باشد. اما با توجه به متفاوت بودن شرایط اگر نمونه گیری برای انجام آزمون اسلامپ، تعیین حباب سازی ملات و یا تعیین وزن مخصوص باشد این امکان هست که نمونه گیری را در یک مرحله و در حجم کمتر انجام داد.
• فاصله زمانی بین نمونه گیری تا انجام تست مورد نظر نباید از ربع ساعت بیشتر شود.
• در طول پروسه باید از اضافه نمون آب و یا از دست رفتن آب ملات ممانعت نمود.

اسلامپ بتن باید چند باشد؟

پس از انجام آزمایش اسلامپ بتن و برای ارزیابی درجه کاهش اسلامپ باید از ابزار دقیق استفاده شود چون اندازه های کوچک و یک میلیمتری در نتیجه نهایی بسیار با اهمیت وتاثیر گذارهستند. اگر بعد از برداشتن مخروط سطح سیمانی تغییری نکرد این یعنی عدد اسلامپ صفر بوده است و این حالت زمانی اتفاق می افتد که درصد آب اختلاط در مقایسه با سیمان بسیار کم بوده باشد. از این نوع محصول بیشتر در ایجاد و ساخت جاده ها و مسافت های بین شهری استفاده می شود.  در صورتی که بتن خارج شده از مخروط به صورت کامل متلاشی شود به معنی بالا بودن آب اختلاط نسبت به سیمان می باشد. اما اگر قسمتی از بتن مخروطی شکل ریزش داشته باشد و قسمتی نیز بدون هیچ گونه تغییر شکلی باقی بماند، یابد تست را یک بار دیگر انجام داد.

از اینکه تا پایان همراه ما بودید سپاسگزاریم، امیدواریم مطالعه این مطلب برای شما مفید بوده باشد.

سوالات متداول

مزیت های انجام آزمایش اسلامپ بتن چیست؟

تست مخروط اسلامپ وارونه یک آزمون با قابلیت دینامیکی می باشد که درجه روان بودن ملات های سیمانی را مورد ارزیابی قرار می دهد. این آزمون به سهولت در اجرا و نتایج مستقیم و بدون واسطه ای که به دست میدهد معروف است. همچنین ابزار مورد نیاز را به راحتی می توان فراهم نمود.

چگونه اسلامپ بتن را محاسبه کنیم؟

در واقع به دست آوردن عدد اسلامپ بتن برای سنجش درصد کارایی و بهینه بودن مورد نیاز است یعنی درصد بهینه اختلاط آب و سیمان، اما موارد دیگری نیز هستند که اسلامپ را تحت تاثیر قرار می دهند مانند جنس و نوع مواد اولیه به کار رفته در ملات، روش های ترکیب کردن ملات های سیمانی، اندازه و مقدار مواد استفاده شده، نوع و چگونگی سنگدانه های استفاده شده و …

رابطه اسلامپ بتن و مقاومت بتن به چه صورت است؟

نکته بسیار مهمی که باید مورد توجه قرار گیرد این است که هر اندازه مقدار آب اختلاط کم باشد و باعث سفت شدن ملات نشود و در راستای فشرده نمودن اصولی و استاندارد مشکلی ایجاد نکند توان مقاومت فشاری بتن افزایش خواهد یافت.

آیا آزمایش اسلامپ می تواند تمام جنبه های بتن خوب را بررسی کند؟

این سنجش در واقع برای اندازه گیری شلی یا سفت بودن ملات تازه می باشد و توان ارزیابی همه جانبه را ندارد.

کارای اصلی آزمایش اسلامپ چیست؟

در پروسه اسلامپ سنجی ملات های سیمانی عددی به دست می آید که نشان میدهد در جریان ساخت و تولید بتن چه اندازه محصول افت داشته است.